ZANOCUJ W LESIE
Nadleśnictwo Olsztyn przystąpiło do Programu „Zanocuj w lesie”, który powstał w ramach kontynuacji założeń zawartych w ogólnopolskim pilotażu udostępnienia obszarów leśnych celem uprawiania aktywności typu bushcraft i surwiwal. Po ponad rocznym okresie trwania pilotażu, ankietowaniu osób korzystających z obszarów pilotażowych, rozmów ze środowiskiem bushcraftowym i surwiwalowym powstał pomysł przekształcenia pilotażu w stały program pn. „Zanocuj w lesie”. Nadleśnictwo Olsztyn należy do jednego z 46, które w 2019 przystąpiły do pilotażu obszarów przeznaczonych do uprawiania bushcraftu i surwiwalu. W 2021 r. staliśmy się miejscem kolejnego badania pilotażowego jakim jest dopuszczenie gotowania na kuchenkach gazowych.
Zanim udasz się na wyprawę zapoznaj się z:
- regulaminem korzystania z obszaru i mapą udostępnionych gruntów (poniżej). Mapy obrazujące tereny udostępnione w skali całego kraju znajdziesz na stronie https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/mapy ;
- mapą okresowego zakazu wstępu do lasu https://zakazywstepu.bdl.lasy.gov.pl/zakazy/. Przed wyjściem do lasu, sprawdź, czy obszar nie znajduje się na obszarze objętym zakazem;
- zasadami bezpiecznego korzystania z lasu https://czaswlas.pl/las-jest-fajny-ale-pamietaj-ze-26, https://www.youtube.com/watch?v=178sZJJ8BXQ;
- informacjami, gdzie mogą być prowadzone prace gospodarcze. Na powierzchnie te obowiązuje zakaz wstępu.
W okresie jesienno - zimowym w lesie mogą odbywać się polowania zbiorowe. Terminy polowań odnaleźć można na stronie internetowej gminy Dywity. Na udostępnionym terenie gospodarkę łowiecką prowadzi koło łowieckie Głuszec.
Regulamin korzystania z obszarów objętych Programem
„Zanocuj w lesie”.
Miło nam powitać Cię w lesie zarządzanym przez Lasy Państwowe.
To obszar na którym możesz biwakować.
Zanim oddasz się relaksowi na łonie natury zapoznaj się z zasadami korzystania
z udostępnionych na ten cel terenów.
Ufamy, że pozostawisz to miejsce bez śladu swojej obecności.
Nie jesteś jedynym, który korzysta z tego miejsca.
Miłego obcowania z lasem!
1. Gospodarzem terenu jest Nadleśniczy Nadleśnictwa Olsztyn.
2. Obszary objęte Programem oznaczone są na mapie Banku Danych o Lasach. Chcąc sprawdzić, czy jesteś już na obszarze* objętym Programem, skorzystaj z aplikacji mBDL.
*Obszar udostępniony zlokalizowany jest w leśnictwie Dąbrówka. W terenie wyznaczają go słupki oddziałowe o numerach: 1-55, 59-67, 75, 76. Jego granice sprawdzić możesz na mapie, oraz na stronie https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/mapy (mapa zagospodarowania turystycznego).
3. Możesz tutaj bezpłatnie odpocząć, lecz pamiętaj, bez względu na to jakiego wyposażenia używasz do wypoczynku, nie może ono niszczyć drzew, krzewów oraz runa leśnego.
4. W jednym miejscu może nocować maksymalnie 9 osób przez nie dłużej niż 2 noce z rzędu. W tym przypadku zgłoszenie nie jest wymagane. Jednak będzie nam miło, gdy do nas napiszesz i dasz znać, że się do nas wybierasz.
5. Nocleg powyżej limitu osób i czasu, określonego w pkt. 4, należy zgłosić mailowo na adres nadleśnictwa olsztyn@olsztyn.lasy.gov.pl nie później niż 2 dni robocze przed planowanym noclegiem. Zgłoszenie wymaga potwierdzenia mailowego nadleśnictwa, które jest formalnym wyrażeniem zgody na pobyt.
Zgłoszenie powinno zawierać:
* imię i nazwisko zgłaszającego,
* telefon kontaktowy,
* mail kontaktowy,
* liczbę nocy (daty),
* liczbę osób,
* planowane miejsce biwakowania (np. nazwa nadleśnictwa, najbliższa miejscowość),
* zgodę na przetwarzanie danych osobowych.
6. Jeżeli zamierzasz nocować w lesie, rekomendujemy użycie własnego hamaka, płachty biwakowej, a w wypadku rozbicia namiotu pamiętaj, żeby robić to na trwałej nawierzchni, bez szkody dla runa leśnego i bez rozgarniania ściółki leśnej.
7. Zanim wyruszysz do lasu, sprawdź na stronie https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/ mapę zakazów wstępu do lasu, czy nie został wprowadzony okresowy zakaz wstępu do lasu, np. z powodu dużego zagrożenia pożarowego.
8.Sprawdź informacje na stronie nadleśnictwa dotyczące obszarów, gdzie prowadzone są prace gospodarcze, czasowe zamknięcia szlaków, zmiany przebiegu szlaków itp.
9. Pamiętaj, że na fragmentach obszaru wyznaczonego do nocowania mogą znajdować się miejsca, w których obowiązuje stały zakaz wstępu (np. uprawy leśne czy ostoje zwierząt), wynikające z zapisów art. 26 ustawy o lasach. Sprawdź ich lokalizację na mapie lub zapytaj koordynatora programu w nadleśnictwie.
10. Pamiętaj, że na fragmentach obszaru wyznaczonego do nocowania, mogą znajdować się miejsca, w których obowiązuje okresowy zakaz wstępu do lasu wynikający z zapisów art. 26 ustawy o lasach (np. wykonywane są zabiegi gospodarcze). Korzystanie z nich jest zabronione. Sprawdź informacje na stronie www nadleśnictwa lub zapytaj koordynatora programu w nadleśnictwie.
11. Lasy objęte stałym lub okresowym zakazem wstępu, z wyjątkiem upraw leśnych do 4 m wysokości, oznacza się tablicami z napisem „zakaz wstępu” oraz w przypadku okresowego zakazu, wskazaniem przyczyny i terminu obowiązywania zakazu.
W trosce o swoje bezpieczeństwo nigdy nie łam tych zakazów.
12. Sprawdzaj prognozy pogody dla obszaru, na którym przebywasz. W razie ostrzeżeń przed silnymi wiatrami i burzami, w trosce o swoje bezpieczeństwo, koniecznie zrezygnuj z pobytu w lesie.
13. Pamiętaj, że nie jesteś jedynym użytkownikiem lasu. Są tu też inni, np. rowerzyści, koniarze czy myśliwi. Zadbaj o swoje bezpieczeństwo. Bądź widoczny np. używaj sprzętu i ubrań w jaskrawych kolorach oraz zostaw na noc zapalone, widoczne
z daleka światło.
14. Rozpalenie ogniska jest możliwe jedynie w miejscach do tego wyznaczonych przez nadleśniczego. Jeśli zależy Ci na rozpaleniu ognia, zaplanuj wycieczkę tak, aby uwzględniała miejsca do tego przeznaczone. Na terenie udostępnionym aktualnie nie wyznaczono miejsc do rozpalania ogniska. W razie wątpliwości skontaktuj się
z koordynatorem programu w nadleśnictwie.
15. Drewno na rozpalenia ogniska przynieś ze sobą. Możesz je również wcześniej zakupić w leśniczówce Dąbrówka – nie dotyczy.
16. Pozyskiwanie drewna i innego materiału w dowolnym celu, np. rozpalenia ognia czy budowy konstrukcji obozowych, jest zabronione.
17. Na obszarze pilotażowym objętym Programem „Zanocuj w lesie” dopuszcza się możliwość używania kuchenek gazowych pod następującymi warunkami:
a) Sprawdź obowiązujące w danym dniu zagrożenie pożarowe, dwukrotnie w ciągu dnia. Zagrożenie pożarowe jest aktualizowane w ciągu dnia o godz. 10:00 i 14:00. Sprawdzisz je na stronie http://bazapozarow.ibles.pl/zagrozenie/ lub https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/mapy - wybierając w menu „Mapy BDL / „Mapa zagrożenia pożarowego”. W przypadku dużego zagrożenia
(3. „czerwony” stopień) używanie kuchenek jest zabronione!
b) używanie kuchenek dozwolone jest tylko pod stałym nadzorem, gwarantującym zabezpieczenie przed ewentualnym powstaniem pożaru;
c) zabronione jest używanie kuchenek na glebach torfowych, w młodnikach
i drzewostanach w których wysokość koron drzew znajduje się poniżej 5 m od ziemi oraz na powierzchniach leśnych porośniętych wysokimi trawami
i wrzosem.
18. Nie wjeżdżaj do lasu pojazdem silnikowym, zaprzęgowym ani motorowerem. Jeśli przyjechałeś samochodem, zostaw go na pobliskim parkingu leśnym lub innym miejscu do tego wyznaczonym. Lokalizację miejsc postoju pojazdu parkingów znajdziesz na mapach o których mowa w pkt. 2.
19. Możesz pozyskiwać na własny użytek owoce i grzyby. Zanim je pozyskasz, upewnij się, że są jadalne i nie podlegają ochronie gatunkowej oraz że nie znajdujesz się w oznakowanym miejscu, w którym zbiór płodów runa leśnego jest zabroniony.
20. Weź z domu worek na odpadki i po biwakowaniu zabierz je ze sobą. W środku lasu nie znajdziesz kosza na śmieci.
21. Zachęcamy Cię, abyś do przechowywania przyniesionych do lasu posiłków
i napojów używał pudełek i butelek wielokrotnego użytku.
22. Nie wyrzucaj pozostałości jedzenia, które przyniosłeś za sobą. Nie są one naturalnym składnikiem ekosystemu leśnego i mogą zaszkodzić dziko żyjącym zwierzętom.
23. Załatwiając potrzeby fizjologiczne, zatrzyj po sobie ślady. Ogranicz używanie środków higieny osobistej ingerujących w środowisko naturalne np. chusteczek nawilżanych.
24. Jeśli zabierasz na wyprawę swojego pupila, pamiętaj, żeby trzymać go cały czas na smyczy.
25. W trosce o bezpieczeństwo swoje i dzikich zwierząt zachowaj od nich odpowiedni dystans. Nie podchodź do nich i nie próbuj ich karmić.
26. Zwróć uwagę na to, żeby nie planować noclegu na trasie przemieszczania się leśnych zwierząt (charakterystyczne wąskie, wydeptane ścieżki).
27. W razie zagrożenia zdrowia znajdź najbliższy słupek oddziałowy i podaj osobom przyjmującym zgłoszenie numery, które są na nim widoczne.
28. Pamiętaj, że nie jesteś jedynym gościem lasu. Zachowaj ciszę.
29. Zapoznaj się ze zasadami bezpiecznego i etycznego przebywania na obszarze. Znajdziesz je wszystkie w 106 odcinku programu Oblicza lasów, na kanale Echa Leśne (www.youtube.com/watch?v=178sZJJ8BXQ)
30. W razie dodatkowych pytań, skontaktuj się z Nadleśnictwem Olsztyn:
Dane kontaktowe:
- www.olsztyn.olsztyn.lasy.gov.pl
- e-mail: olsztyn@olsztyn.lasy.gov.pl
- siedziba: Zazdrość 3, 10-687 Zazdrość
Koordynator: Maria Rothert - Proniewicz 89 526 46 98 email: maria.rothert@olsztyn.lasy.gov.pl
Kontakt: Leśniczy Leśnictwa Dąbrówka - Jarosław Sikorski 693 982 181.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
HODOWLA LASU - czyli od nasionka do drzewa
HODOWLA LASU - czyli od nasionka do drzewa
Lasy z natury spełniają wiele funkcji. Niektóre z nich, uznane za szczególnie ważne dla człowieka, mogą być wspierane działaniami gospodarki leśnej. Poprzez hodowlę lasu rozumiemy zespół zabiegów odnowieniowych, pielęgnacyjnych i ochronnych, które wzorowane są na procesach naturalnych i dostosowane do fazy w której znajduje się las – tak więc inne dla uprawy, inne w drzewostanie dojrzałym.
Prace z zakresu hodowli lasu dzielimy na następujące działy:
- nasiennictwo – zbiór i przechowywanie nasion
- szkółkarstwo – produkcja sadzonek
- odnowienia i zalesienia
- pielęgnacja upraw i drzewostanów
- melioracje leśne.
Celem hodowli lasu jest zapewnienie stabilności i ciągłości rozwoju ekosystemów, przy osiągnięciu możliwie wysokiej produkcyjności. Chcąc osiągnąćsukces hodowlany dostosowuje się skład gatunkowy drzewostanówdo warunków siedliska, tak więc gospodarkę leśną prowadzi się w poszanowaniu przyrody – inaczej w górach i inaczej na niżu. Planując zadania hodowli lasu zwraca się uwagę na aktualne potrzeby i zachodzące procesy oraz możliwości ich wykorzystania.
Rębnia to nie jest sposób na ścięcie drzew w lesie , to metody postępowania zgodnie z którymi zastępuje się starsze, dojrzałe, pokolenie drzew innym pokoleniem – młodszym.
Odnowienia i zalesienia
Celem prac odnowieniowych i zalesieniowych jest inicjowanie i kształtowanie młodego pokolenia lasu. Odnowienie odbywa się na gruntach leśnych, a zalesienia na gruntach nieleśnych przeznaczonych pod uprawę.
Odnowienia i zalesienia na terenie Nadleśnictwa Olsztyna wg Planu Urządzenia Lasu na okres 2015-2024:
• na terenach otwartych
• zręby, halizny, płazowiny 557,78 ha
• grunty nieleśne 6,66 ha
• pod osłoną drzewostanu
• przy rębniach złożonych 465,87 ha
• dolesienia luk i przerzedzeń 10,12 ha
Odnowienia mogą być sztuczne, kiedy las zostaje posadzony lub posiany przez człowieka lub naturalne. Właściwie prowadzona gospodarka leśna oraz dogodne warunki siedliskowe sprawiają, że udział odnowień naturalnych w Nadleśnictwie Olsztyn jest znaczny. W roku 2016 zajmowały 23 % powierzchni wszystkich odnowień.
Tak właśnie wyglądają liczne odnowienia naturalne sosny zwyczajnej na terenie Nadleśnictwa Olsztyn
a tak buka zwyczajnego...
Jednak skąd leśnik wie ile sadzonek ma się znaleźć na odnawianej powierzchni?
Gospodarowanie w lesie regulują Ustawy, Rozporządzenia, Zarządzenia dyrektora generalnego LP. Załącznikiem do Zarządzenie Nr 53 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 21.11.2011r. są właśnie Zasady Hodowli Lasu. Jest to instrukcja która zawiera szczegółowe cele i zasady gospodarki leśnej. Ta właśnie instrukcja, podaje orientacyjne liczby sadzonek dla gatunku w tysiącach sztuk na 1 hektar, które wynikające z odległości miedzy sadzonkami,więźby – czyli schematu według którego drzewka będą sadzone.
Pielęgnowanie drzewostanu
Celem zabiegów pielęgnacyjnych jest wzrost jakości produkowanego surowca, a także zwiększenie odporności drzewostanu na działanie czynników biotycznych (np. owadów), abiotycznych (np. uszkodzenia od wiatru, śniegu), antropogenicznych. Zabiegi pielęgnacyjne to także regulowanie składu gatunkowego, form zmieszania gatunków, regulowanie zwarcia i kształtowanie klimatu wnętrza lasu.
Rozmiar zadań związanych z pielęgnacją młodego pokolenia wg Planu Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Olsztyn na okres 2015-2024:
• Pielęgnowanie lasu na powierzchni 11668,64
w tym:
- pielęgnowanie upraw - 855,09
- pielęgnowanie młodników 1466,34
- trzebieże 9347,21
Selekcja i nasiennictwo
Dział ten ma za zadanie zachowanie najcenniejszych populacji drzew i ich systematyczne odtwarzanie.
Czynności związane z gospodarką nasienną w leśnictwie:
• ocena nasion – ich pochodzenia i walorów genetycznych
• zapewnienie trwałości lasu poprzez bogactwo gatunkowe,
• zapewnienie dostawy nasion na odpowiednim poziomie
• wybór i wykorzystanie najcenniejszych populacji rodzimych gatunków
• eliminowanie udziału gatunków obcych i obcego pochodzenia w tworzeniu nasion drzew i krzewów
• popieranie rodzimych, długowiecznych populacji ukształtowanych w wyniku selekcji
• poszerzanie zasięgu występowania najlepszych populacji, które dobrze dostosowują się do zmieniających się warunków środowiska.
Zachowaniu odrębności cennych rodzimych gatunków lasotwórczych służy podział Polski na regiony nasienne. Nadleśnictwo Olsztyn znajduje się w regionach nasiennych nr 10, 20, 21, 25.
Wyselekcjonowaną bazę nasienną stanowią:
1. Drzewostan wyselekcjonowany -v dojrzały dobrze ukształtowany drzewostan, wybierany jest spośród gospodarczych drzewostanów nasiennych. Jest on wyłączony od wyrębu, a jego głównym zadaniem jest intensywna produkcja nasion. Drzewostan taki można usunąć tylko za zgodą dyrektora generalnego Lasów Państwowych, dopiero wtedy, gdy przestanie spełniać funkcje nasienne. W terenie, drzewostany te są oznakowane się opaskami koloru żółtego o linii ciągłej, dodatkowo drzewa narożne oznakowane są dużą literą „N" tego samego koloru, a na obrzeżach ustawiane są tablice informacyjne. W naszym nadleśnictwie są dwa takie drzewostany sosny zwyczajnej w regionie nasiennym 21 o łącznej powierzchni 31,89 ha.
2. Drzewostany znanego pochodzenia - są to drzewostany wyróżniające się w danym regionie jakością hodowlaną, o pozytywnych cechach, zdrowe. Nasiona zbiera się u gatunków iglastych głównie z drzew ściętych, u gatunków liściastych głównie z ziemi lub drzew stojących do wieku rębności. Użytkowanie rębne odbywa się w latach dobrego lub przynajmniej średniego urodzaju nasion danego gatunku. W miarę usuwania tych drzewostanów wybiera się nowe o podobnych cechach i funkcjach. Ewidencję drzewostanów prowadzą nadleśnictwa i Regionalne Dyrekcje LP. W terenie drzewostany te są oznakowane opaskami koloru żółtego o linii przerywanej. W Nadleśnictwie Olsztyn istnieją drzewostany znanego pochodzenia dla takich gatunków jak: Sosna zwyczajna, Świerk pospolity, Dąb szypułkowy, Brzoza brodawkowata, Olcha czarna, Klon jawor, Jodła pospolita
3. Źródła nasion są to grupy drzew z których pozyskiwany jest materiał sadzeniowy. Nadleśnictwo posiada źródło nasion czereśni ptasiej w regionie nasiennym 20. Liczba drzew tego gatunku wynosi 566, na powierzchni 1,94 ha.
Nadleśnictwo posiada także źródło nasion klonu zwyczajnego – liczba drzew 12 na powierzchni 12,97 ha.
4. Plantacja nasienna
Na plantacji nasiennej rozmieszcza się :
· klony – wegetatywne potomstwo drzew matecznych uzyskiwane poprzez szczepienie, bądź ukorzenianie pędów
· rody – generatywne potomstwo drzew matecznych uzyskiwanego z nasion w odpowiedniej ilości i określonym rozmieszczeniu.
Plantacje takie powinny być izolowane od tego samego gatunku, w celu niedopuszczenia krzyżowania z niepożądanymi pyłkami.
Plantacje nasienne dostarczają nasion, które reprezentują genotypy drzew matecznych, co w efekcie daje potomstwo o ulepszonych cechach dziedzicznych.
Nadleśnictwo Olsztyn posiada plantacje nasienne klonowe w regionie nasiennym 251:
- lipy drobnolistnej z 32 klonów, na której początkowo posadzono 3397 szczepów na pow. 16,05 ha.
- modrzewia europejskiego z 31 klonów, na której początkowo posadzono 2 696 szczepów na pow. 13,60 ha
5. Uprawy pochodne – z nasion wybranych drzewostanów wyselekcjonowanych. Nadleśnictwo założyło bloki upraw pochodnych sosny w czterech leśnictwach, które po osiągnięciu wieku obradzania nasion stanowić będą bazę nasienną.
6. Drzewostan zachowawczy – drzewostan wytypowany do zachowania puli genetycznej
ze względu na jej określone cechy. Ewidencję drzewostanów zachowawczych prowadzi nadleśnictwo, RDLP i DGLP. W naszym nadleśnictwie istnieje taki drzewostan zachowawczy sosny zwyczajnej o powierzchni 61,79 ha.
POJĘCIA ZWIAZANE Z HODOWLĄ LASU
Czyszczenia późne – zabiegi pielęgnacyjne prowadzone w młodych drzewostanach po osiągnięciu przez nie zwarcia.
Mają one na celu rozluźnienie drzewostanu i usuniecie drzew niepożądanych.
Czyszczenia wczesne– zabiegi pielęgnacyjne prowadzone w młodych drzewostanach zwykle przed osiągnięciem przez nie zwarcia. Mają one na celu usuniecie chwastów, drzew wadliwych i regulowanie składu gatunkowego.
DOMIESZKA BIOCENOTYCZNA i PIELĘGNACYJNA – drzewa w drzewostanie rozmieszczone pojedynczo lub w grupach. Ich pierwszorzędnym zadaniem jest spełnianie funkcji innych niż produkcyjne, pozytywnie oddziaływają na warunki środowiska, drzewa drzewostanu głównego (domieszka pielęgnacyjna), zwierzęta (domieszka biocenotyczna).
Melioracje leśne, MAŁA RETENCJA – maja na celu poprawę uwilgotnienia siedlisk leśnych, zahamowanie odpływu wód powierzchniowych, zachowanie różnorodności ekosystemów leśnych oraz ochronę przeciwpożarową lasu.
MONOKULTURA – drzewostan składający się z drzew jednego gatunku. Współcześnie sadzi się drzewostany z udziałami więcej niż jednego gatunku.
Oczyszczanie się drzew – proces naturalny związany z konkurencja w drzewostanie o światło w wyniku którego
zamierają najniżej położone gałęzie, w języku leśników mówimy, że drzewa odrzucają gałęzie najstarszych okółków.
Podkrzesywanie – czynność polegająca na mechanicznym usuwaniu gałęzi najstarszego okółka w celu polepszeniu
jakości surowca drzewnego.
Przebudowa drzewostanu– zmienianie całkowite lub częściowe składu gatunkowego drzewostanu w celu dostosowania go do siedliska.
Rębnia – to metody postępowania zgodnie z którymi stopniowo zastępuje się starsze, dojrzałe, pokolenie drzew innym pokoleniem – młodszym.
Siewka – młode drzewko wyrastające po skiełkowaniu z nasiona.
UPRAWA LEŚNA, NALOT – to pierwsza faza drzewostanu, pochodzącego z odnowienia sztucznego (uprawa) lub odnowienia naturalnego (nalot), do chwili zetknięcia się drzewek koronami czyli do nastąpienia zwarcia.
Wiek RĘBNOŚCI – przeciętnywiek, w którym drzewostan danego gatunku osiąga stan, który kwalifikuje go do wycięcia
czyli wyrębu.
Trzebieże– zabiegi pielęgnacyjne polegają na usuwaniu wyznaczonych drzew z drzewostanu dojrzewającego.
Zrąb – powierzchnia leśna, na której prowadzi się ścinkę drzew.