Asset Publisher
PROJEKTY I FUNDUSZE
Na terenie Nadleśnictwa Olsztyn w ramach projektu "Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych" zrealizowano przedsięwzięcie pn. "Mała retencja Dąbrówka". Działanie to współfinansowane jest przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Projekt Małej Retencji Nizinnej ma na celu retencję wód powierzchniowo-gruntowych na obszarach administrowanych przez PGL Lasy Państwowe, w obrębie zlewni cieków, przy jednoczesnym zachowaniu i wspieraniu rozwoju krajobrazu naturalnego. Główne założenia to wspieranie pro-środowiskowych metod retencjonowania wody w lasach między innymi poprzez zahamowanie odpływu wód powierzchniowych, w tym: zwiększenie wykorzystania zasobów wodnych poprzez adaptację istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych, budowa zbiorników małej retencji, spowolnianie obiegu wody w zlewniach za pomocą progów, bystrotoków, urządzeń piętrzących na ciekach, renaturyzacja mokradeł. Projekt jest realizowany na terenie 178 nadleśnictw w ramach ok. 400 gmin i obejmuje budowę ponad 3300 obiektów, które łącznie retencjonują 31 mln m3.
Jego celem jest likwidacja w lasach nizinnych skutków pogorszenia naturalnych stosunków wodnych, które spowodowały lub powodują zmiany w reżimie hydrologicznym całej zlewni.
Jest to pierwsze w Europie, realizowane na tak wielką skalę, przedsięwzięcie związane z małą retencją w lasach, który zostało bardzo wysoko oceniony przez unijnych ekspertów ds. oceny projektów.
Faza projektowa (2010)
Stworzenia kompleksu retencyjnego na terenie Leśnictwa Dąbrówka położonego w gminie Dywity poprzez wykonanie systemu regulowanego odpływu na istniejących obiektach wodno-melioracyjnych melioracji szczegółowych tj. rowach i przepustach oraz odtworzenie naturalnych rozlewisk i związanych z nimi ekosystemów obszarów wodno-błotnych.
Faza budowy (2011-2012)
W zakresie technicznym przedsięwzięcie objęło:
· pogłębienie naturalnych rozlewisk w formie sieci 2-4 arowych kopanych oczek wodnych o głębokości 0,5-0,95 m, rozmieszczonych nieregularnie na obszarze rozlewisk,
· przebudowę przepustów przeprowadzających wodę do rozlewisk i między rozlewiskami, remonty rowów miedzy przepustami a rozlewiskami, przygotowanie czasz zbiorników,
· przebudowę istniejących starych przepustów rurowych na przepusty piętrzące o regulowanym poziomie piętrzenia (zastawki),
· budowę sieci kaskad (kamiennych) na istniejących rowach melioracji szczegółowych
W ramach przedsięwzięcia powstała sieć urządzeń melioracyjnych (zastawek, rowów, kaskad, zbiorników) powodujących spowolnienie odpływu wód opadowych. Urządzenia te bazują na istniejących obiektach wodno-melioracyjnych melioracji szczegółowych. Dzięki ich powstaniu odtworzono liczne istniejące w przeszłości naturalne rozlewiska zasilane wodą gruntowo-opadową. Powstanie takiego systemu przyczynia się do sukcesywnego przywrócenia ekosystemów wodno-błotnych w miejscu ich pierwotnego występowania.
W ramach realizacji operacji wybudowano 3 obiekty:
I. obiekt nr 07-05-02-01 – zbiornik retencyjny
· Lokalizacja administracyjna:
powiat olsztyński, gmina Dywity, obręb Różnowo, Spręcowo
Zakres wykonanych robót:
A. Przebudowa przepustu (rozbiórka istniejącego i budowa nowego z zastawkami) piętrzącego wodę w naturalnym zgłębieniu terenu i powodującego jej, zbliżone do naturalnego, gromadzenie.
Efekt ekologiczny w postaci maksymalnej możliwej do retencjonowania wody – 8941 m3
II. obiekt nr 07-05-02-02 – system regulowanego odpływu
· Lokalizacja administracyjna:
powiat olsztyński, gmina Dywity, obręb Rozgity
Zakres wykonanych robót:
A. Przebudowa przepustu (rozbiórka istniejącego i budowa nowego z piętrzeniem).
B. Remont rowów na łącznej długości 729,1 m (odmulenie dna i skarp, umocnienie stopy skarpy faszyną, pasem darniny i obsiewem mieszanką traw).
C. Budowa 4 kaskady przelewów spowalniających odpływ wody (narzuty kamienne na geowłókninie z palisadą faszynową o łącznej różnicy wysokości 0,7 m z narzutami kamiennymi na skarpach).
D. Przebudowa istniejącej studni (rozbiórka istniejącej i budowa nowej) wraz z remontem wlotu (w tym również umocnienia dna i skarp narzutem kamiennym na geowłókninie).
E. Budowa zastawki ze zmiennym piętrzeniem (w formie palisady z drewnianej ścianki szczelnej) wstrzymującej odpływ wody z naturalnych niecek terenów leśnych.
Efekt ekologiczny w postaci maksymalnej możliwej do retencjonowania wody – 9549 m3
III. obiekt nr 07-05-02-03 – system retencyjny
· Lokalizacja administracyjna:
powiat olsztyński, gmina Dywity, obręb Dąbrówka Wlk.
Zakres wykonanych robót:
A. Przebudowa przepustu doprowadzającego wodę do rozlewisk (rozbiórka istniejącego i budowa nowego).
B. Remont rowów na łącznej długości 1051,7 m od przepustu do rozlewisk i pomiędzy nimi (odmulenie dna i skarp, umocnienie stopy skarpy faszyną, pasem darniny i obsiewem mieszanką traw).
C. Przygotowanie czaszy zbiornika (pogłębienie zbiornika, wyprofilowanie skarp i nadanie im różnych nachyleń, zmienna głębokość by utworzyć warunki dla zróżnicowanej flory i fauny).
D. Przebudowa przepustów doprowadzających wyremontowanymi rowami wodę do rozlewisk (rozbiórka istniejących i budowa nowych z piętrzeniami).
E. Pogłębienie dwóch istniejących rozlewisk (wykonanie na każdym 7 stawów o nieregularnym kształcie i zmiennej głębokość, wyprofilowanie skarp i nadanie im różnych nachyleń). Łączna powierzchnia stawów wynosi 4629 m2.
Efekt ekologiczny w postaci maksymalnej możliwej do retencjonowania wody – 48 588 m3
Asset Publisher
Dodaj do kosza i takie okazy!
Dodaj do kosza i takie okazy!
W 2023 roku Lasy Państwowe zebrały i wywiozły z polskich lasów 80,6 tysiąca metrów sześciennych śmieci, za co zapłaciły 32,5 mln złotych. Gdyby te śmieci załadować na TIRy i ustawić w przestrzeni miejskiej, np. w Warszawie, to powstałby korek od Pałacu Kultury i Nauki do Muzeum w Wilanowie. Dlatego leśnicy ruszają z nową kampanią, w której apelują do grzybiarzy, by korzystając z dóbr lasu, dali mu też coś od siebie i zabrali ze sobą śmieci.
To pierwsza kampania Lasów Państwowych wygenerowana w całości przez AI.
Kampania została wygenerowana przez sztuczną inteligencję, ale problem śmieci w lasach jest jak najbardziej prawdziwy.
Gatunki trujące polskie lasy to:
Nazwa gatunkowa: Puszynka leśna
Występowanie: Najczęściej występuje grupowo, po kilka sztuk.
Gatunek TRUJĄCY środowisko leśne przez około 100 lat!
Przydatność: Okaz trujący dla lasu! ❌
Zalecenia: Usunąć ze środowiska leśnego
Rodzaj kosza: Żółty – metale i tworzywa sztuczne🟡
Nazwa gatunkowa: Butelczak wiecznisty
Występowanie: Zasiedla lasy iglaste, liściaste, „różniaste”.
Gatunek TRUJĄCY środowisko leśne przez około 450 lat!
Przydatność: Okaz trujący dla lasu! ❌
Zalecenia: Usunąć ze środowiska leśnego
Rodzaj kosza: Żółty – metale i tworzywa sztuczne🟡
Nazwa gatunkowa: Papierzak szkaradny
Występowanie: „Lubi” leśne gęstwiny i wysokie trawy.
Gatunek TRUJĄCY środowisko leśne przez około 6 tygodni
Przydatność: Okaz trujący dla lasu! ❌
Zalecenia: Usunąć ze środowiska leśnego
Rodzaj kosza: niebieski - papier 🔵
„Te gatunki grzybów są fikcyjne, wykreowała je sztuczna inteligencja, ale problem dla nas – leśników, jest bardzo realny. Mimo, że na przestrzeni lat obserwujemy spadek ilości śmieci w lasach, to koszt ich usuwania z lasu stale rośnie. Nadal jest źle i nadal mamy w lasach górę śmieci, której uprzątniecie jest bardzo kosztowne”- mówi Bartłomiej Barański z Biura Prasowego Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.
Za równowartość kosztów jakie Lasy Państwowe zapłaciły w 2023 za zebranie i wywóz śmieci z lasu (32,5 mln zł), można by zakupić ponad 50 w pełni wyposażonych karetek pogotowia lub ponad 30 wozów strażackich. To także ok. 1/5 budżetu jaki lasy Państwowe wydają każdego roku na ochronę przeciwpożarową.
„Te pieniądze naprawdę można lepiej wydawać, gdyby tylko Polacy nie śmiecili w lasach. Tak się niestety nie dzieje, dlatego apelujemy do osób, które kochają las, bywają w nim np. na grzybach, by za każdym razem zabrali z niego chociaż po 5 pozostawionych tam śmieci. To bardzo pomoże leśnym roślinom i zwierzętom, środowisku i wszystkim nam, którzy z lasu korzystamy”- dodaje Barański.
Śmieci pozostawione w lasach stwarzają zagrożenie pożarowe, zanieczyszczają ekosystemy i bywają śmiertelnymi pułapkami dla owadów i małych oraz średnich zwierząt. Raz wyrzucone w lesie odpady pozostaną tam bardzo długo. „Papierzak Szkaradny” zostanie tam ponad miesiąc, ale już „Butelczak Wiecznisty” przez 500 lat.
Każdy leśniczy, podleśniczy czy inżynier nadzoru ma w samochodzie worek na śmieci i jednorazowe rękawiczki. Terenowi pracownicy Lasów Państwowych codziennie zbierają w lesie śmieci.
W kampanii #zabierz5zlasu apelują o to, żeby w lasach nie śmiecić, a jeżeli napotkamy już w lesie śmieci, to żeby choć 5 z nich zabrać z lasu i w ten sposób pomóc przyrodzie.
Największym problemem w lasach są niestety śmieci wielkogabarytowe, pozostałości po remontach, meble, sprzęt AGD, elektrośmieci i opony.
Kilka lat temu w lasach Nadleśnictwa Kudypy ktoś porzucił 4 palety zepsutych kurzych jaj. Ostatnio w lesie niedaleko Wejherowa leśnicy odkryli 500 kg rybich wnętrzności. Zdarzają się także samochody, armatura łazienkowa czy sprzęt biurowy, taki jak zepsute drukarki czy faksy. Takich śmieci grzybiarze i spacerowicze nie zabiorą z lasu. Muszą to zrobić wyspecjalizowane firmy, a to niestety kosztuje.
„Mamy nadzieję, że ta kampania przyczyni się do ograniczenia ilości śmieci w lasach i wszyscy uświadomimy sobie, że lasy to nasze wspólne dobro i wspólna odpowiedzialność”- dodaje leśnik.
Koncepcja kampanii powstała we współpracy Lasów Państwowych z ekspertami ds. wykorzystania technologii AI:
Szymon Demirkol - koncepcja, realizacja i koordynacja produkcji materiałów AI;
Martinez Swystun – realizacja produkcji materiałów AI;
Anna Choszcz-Sendrowska oraz Bartłomiej Barański – koordynacja kampanii i nadzór merytoryczny Lasów Państwowych.
