Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Akcja budowy zimowego schronienia dla płazów
Akcja budowy zimowego schronienia dla płazów
Akcja budowy zimowego schronienia dla płazów w Nadleśnictwie Olsztyn
Wspólnymi siłami pracowników Nadleśnictwa Olsztyn, Fundacji Nexus, Fundacji Warneland, Fundacji Polish Preppers, Stowarzyszenia Nasze Jakubowo, Studia Ruchome Obrazki oraz Klubu Sportowego Warmia Active powstało dziś w Leśnictwie Zazdrość hibernakulum dla płazów.
Co to jest to tajemnicze hibernakulum?
To nic innego jak zimowa kryjówka dla płazów, czyli zimowisko. Płazy to zwierzęta zmiennocieplne, które dostosowują temperaturę swego ciała do otoczenia. Dlatego w zimie przechodzą w stan odrętwienia, czyli hibernacji. Jako miejsca zimowania wykorzystują przede wszystkim naturalne zagłębienia, norki, wykroty, sterty gałęzi i przestrzenie między korzeniami drzew, które, osłonięte dodatkowo roślinnością i opadłymi liśćmi, zapewniają im ochronę.
Skąd pomysł na taką inicjatywę?
W ostatnich latach daje się wyraźnie zaobserwować spadek liczebności płazów. Przyczyn jest wiele, m.in. zmiany środowiska spowodowane przez człowieka, a zwłaszcza niszczenie i likwidacja zbiorników wodnych (które stanowią ich miejsca rozrodu), zanieczyszczenie wód oraz ruch samochodowy.
Bywa jednak i tak, że nawet wybrane przez płazy zimowisko, może się okazać dla nich śmiertelną pułapką. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy płazy nie mogą się wydostać z kryjówki, do której weszły jeszcze jesienią. Płazy wpadają czasem do obiektów odwodnieniowych — studzienek i kolektorów kanalizacyjnych, różnorodnych konstrukcji o stromych ścianach, w tym na przykład zbiorników wodnych o stromych lub nawet pionowych brzegach, niezabezpieczonych wykopów, umocnionych betonem rowów, osadników, studni czy basenów. Dlatego z inicjatywy Fundacji Nexus postanowiliśmy stworzyć płazom bezpieczne schronienia na zimowy czas.
Gdzie powstało hibernakulum?
Zimowisko zostało utworzone blisko zbiornika wodnego w Leśnictwie Zazdrość, żeby jak najbardziej ułatwić płazom dostęp do tego schronienia.
Jak zbudować hibernakulum?
Zasadniczą cześć zimowiska stanowi pryzma zbudowana z naturalnych materiałów posadowiona w niezbyt głębokim wykopie (lub w istniejącym naturalnym zagłębieniu). Poszczególne warstwy stanowią (od dołu): żwir, kamienie, pnie, konary i gałęzie, tkanina jutowa lub inna z naturalnego materiału, liście, drobne gałęzie, ziemia z wykopu i na koniec opcjonalnie warstwa roślinności.
Im większe hibernakulum, tym lepiej – w większym zimowisku będą panować stabilniejsze warunki. Ścianki powinny być łagodne, aby umożliwić płazom wejście i wyjście z kryjówki. Nie należy upychać poszczególnych elementów zbyt gęsto, płazy powinny mieć swobodny dostęp do zimowiska, szczególnie od strony zbiornika wodnego, ale przestrzenie w zimowisku nie powinny być większe niż ok. 10 cm średnicy, wtedy zimowisko nie ulegnie wychłodzeniu.
Przypomnijmy, że wszystkie gatunki herpetofauny, czyli płazów i gadów, są w Polsce pod ochroną!
