Asset Publisher
Nordic walking
Nordic walking to prawdziwy fenomen, jeden z najpopularniejszych sportów w Polsce i Europie, młodszy niż większość osób go uprawiających.
Za praojców nordic walkingu można uznać fińskich narciarzy, którzy w latach 30. XX w. włączyli spacery z kijkami narciarskimi do swojego letniego treningowego. Ale historia sportu, którą znamy dziś, jest o wiele krótsza.
Tak się zaczęło
W 1988 r. Amerykanin Tom Rutlin nieco przerobił zwykłe zjazdowe kijki narciarskie i zaczął promować marsz z nimi, jako oddzielną formę aktywności: exerstrider. Prawie w tym samym czasie Fin Marko Kantaneva wręczył podczas letnich przygotowań kijki narciarskie swoim uczniom trenującym biegi narciarskie. Na podstawie obserwacji młodych zawodników oraz badań przeprowadzonych później w Finnish Sports Institute w Vierumäki, Kantaneva napisał pracę magisterską poświęconą sauvakävely, czyli „chodzeniu z kijami". Nazwa nordic walking powstała 1997 r., kiedy fińska firma Exel postanowiła wykorzystać pomysł Kantanevy i wypuściła na rynek pierwsze kije specjalnie zaprojektowane do chodzenia. Tak rozpoczęła się ekspansja jednej z najszybciej zdobywających popularność form aktywności.
Nordic walking był skazany na sukces. Jest idealną dyscypliną w czasach, kiedy tak popularny jest trend active ageing, czyli aktywności osób starszych. Ci, którzy nie czują się na siłach, żeby biegać, jeździć na rowerze czy pływać, zawsze mogą chwycić za kije – bo to zbawienie, dla osób, mających problem nawet ze zwykłym poruszaniem się. Z tego powodu do nordic walkingu przylgnęła nawet opinia trochę niepoważnego „sportu dla emerytów". To błąd. W Skandynawii uprawiają go dosłownie wszyscy, a w Findlandii został nawet włączony do programu wychowania fizycznego w szkołach. Pamiętajmy, nordic walking powstał jako element treningu narciarzy biegowych. Kto widział zdjęcie Norweżki Marit Bjoergen, wie, że ten sport uprawiają twardziele. Nordic walking wykorzystuje oczywiście w swoich treningach także Justyna Kowalczyk.
O co w tym chodzi?
Po co nam w ogóle potrzebne te kije? Czym różni się to od normalnego spaceru? Okazuje się, że podczas zwykłego marszu wykorzystujemy zaledwie 40 proc. naszych mięśni. Ruchy wykonywane podczas marszu z kijami angażują prawie 90 proc. mięśni. A więc nordic walking dużo intensywniej wzmacnia nasze ciało. Przy tym, dzięki kijkom, działają na nie mniejsze obciążenia. Taka aktywność jest więc bezpieczniejsza dla osób otyłych lub z problemami ze stawami kolanowymi. Kijki wymuszają też bardziej wyprostowana sylwetkę i poprawiają stabilność na nierównym terenie.
Uprawianie tego sportu przez godzinę pozwala spalić 400-700 kalorii, czyli o 20-40 proc. więcej niż podczas zwykłego spaceru. Mocniej pracują także płuca – o 20-60 proc. niż w czasie marszu.
Takie efekty osiągniemy oczywiście tylko wtedy, jeśli będziemy stosować odpowiednią technikę marszu. Najpierw zakładamy na ręce paski kijków, tak, by nie były zbyt luźne. Później swobodnie opuszczamy ręce wzdłuż tułowia i ciągniemy kije. Marsz zaczynamy naturalnie, wahadłowo poruszając rękami. Kiedy ramię jest w górze, chwytamy rękojeść kija i cofamy ramię wywierając delikatny nacisk. Kiedy ramię będzie na wysokości biodra, puszczamy rękojeść i znów unosimy ramię, ciągnąc kij. Kiedy wypadniemy z rytmu najlepiej wznowić marsz od ciągnięcia kijów. Kiedy nie jesteśmy pewni swojej techniki, powinniśmy poprosić o konsultacje trenera. To niewielki wydatek, dzięki któremu nasz wysiłek będzie efektywny.
Zapraszamy do lasu
Las jest wydaje się naturalnym środowiskiem dla uprawiania nordic walking. Miękkie leśne ścieżki amortyzują wstrząsy, dzięki czemu spacer po nich jest mniej obciążający stawy niż po chodniku czy asfalcie. Zaletą jest także ich nierówność – dzięki temu nasze mięśnie i stawy pracują w większym zakresie. No i to czyste leśne powietrze…
Nie dziwi więc, że, szczególnie w czasie wakacji, w niektórych lasach można spotkać więcej osób spacerujących z kijami niż bez. Leśnicy już dawno zauważyli, że, stawiając na nordic walking, przyciągną do lasów więcej turystów, więc tworzą kolejne ścieżki do uprawiania tego sportu oraz organizują imprezy dla jego miłośników. Dziś trudniej znaleźć nadleśnictwo, gdzie nie ma specjalnej trasy, niż takie, gdzie one są. Wiele, jeśli nie większość, oznakowana jest tablicami zgodnymi z ogólnoeuropejskimi standardami nordic walking. Na tablicach znajdują się mapy oraz wskazówki dotyczące techniki, doboru sprzętu i walorów zdrowotnych tego sportu. Informacje na temat tras i planowanych imprez można znaleźć na stronach internetowych Lasów Państwowych, regionalnych dyrekcji, nadleśnictw oraz w serwisie Czaswlas.pl.
Asset Publisher
Asset Publisher
HODOWLA LASU - czyli od nasionka do drzewa
HODOWLA LASU - czyli od nasionka do drzewa
Lasy z natury spełniają wiele funkcji. Niektóre z nich, uznane za szczególnie ważne dla człowieka, mogą być wspierane działaniami gospodarki leśnej. Poprzez hodowlę lasu rozumiemy zespół zabiegów odnowieniowych, pielęgnacyjnych i ochronnych, które wzorowane są na procesach naturalnych i dostosowane do fazy w której znajduje się las – tak więc inne dla uprawy, inne w drzewostanie dojrzałym.
Prace z zakresu hodowli lasu dzielimy na następujące działy:
- nasiennictwo – zbiór i przechowywanie nasion
- szkółkarstwo – produkcja sadzonek
- odnowienia i zalesienia
- pielęgnacja upraw i drzewostanów
- melioracje leśne.
Celem hodowli lasu jest zapewnienie stabilności i ciągłości rozwoju ekosystemów, przy osiągnięciu możliwie wysokiej produkcyjności. Chcąc osiągnąćsukces hodowlany dostosowuje się skład gatunkowy drzewostanówdo warunków siedliska, tak więc gospodarkę leśną prowadzi się w poszanowaniu przyrody – inaczej w górach i inaczej na niżu. Planując zadania hodowli lasu zwraca się uwagę na aktualne potrzeby i zachodzące procesy oraz możliwości ich wykorzystania.
Rębnia to nie jest sposób na ścięcie drzew w lesie , to metody postępowania zgodnie z którymi zastępuje się starsze, dojrzałe, pokolenie drzew innym pokoleniem – młodszym.
Odnowienia i zalesienia
Celem prac odnowieniowych i zalesieniowych jest inicjowanie i kształtowanie młodego pokolenia lasu. Odnowienie odbywa się na gruntach leśnych, a zalesienia na gruntach nieleśnych przeznaczonych pod uprawę.
Odnowienia i zalesienia na terenie Nadleśnictwa Olsztyna wg Planu Urządzenia Lasu na okres 2015-2024:
• na terenach otwartych
• zręby, halizny, płazowiny 557,78 ha
• grunty nieleśne 6,66 ha
• pod osłoną drzewostanu
• przy rębniach złożonych 465,87 ha
• dolesienia luk i przerzedzeń 10,12 ha
Odnowienia mogą być sztuczne, kiedy las zostaje posadzony lub posiany przez człowieka lub naturalne. Właściwie prowadzona gospodarka leśna oraz dogodne warunki siedliskowe sprawiają, że udział odnowień naturalnych w Nadleśnictwie Olsztyn jest znaczny. W roku 2016 zajmowały 23 % powierzchni wszystkich odnowień.
Tak właśnie wyglądają liczne odnowienia naturalne sosny zwyczajnej na terenie Nadleśnictwa Olsztyn
a tak buka zwyczajnego...
Jednak skąd leśnik wie ile sadzonek ma się znaleźć na odnawianej powierzchni?
Gospodarowanie w lesie regulują Ustawy, Rozporządzenia, Zarządzenia dyrektora generalnego LP. Załącznikiem do Zarządzenie Nr 53 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 21.11.2011r. są właśnie Zasady Hodowli Lasu. Jest to instrukcja która zawiera szczegółowe cele i zasady gospodarki leśnej. Ta właśnie instrukcja, podaje orientacyjne liczby sadzonek dla gatunku w tysiącach sztuk na 1 hektar, które wynikające z odległości miedzy sadzonkami,więźby – czyli schematu według którego drzewka będą sadzone.
Pielęgnowanie drzewostanu
Celem zabiegów pielęgnacyjnych jest wzrost jakości produkowanego surowca, a także zwiększenie odporności drzewostanu na działanie czynników biotycznych (np. owadów), abiotycznych (np. uszkodzenia od wiatru, śniegu), antropogenicznych. Zabiegi pielęgnacyjne to także regulowanie składu gatunkowego, form zmieszania gatunków, regulowanie zwarcia i kształtowanie klimatu wnętrza lasu.
Rozmiar zadań związanych z pielęgnacją młodego pokolenia wg Planu Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Olsztyn na okres 2015-2024:
• Pielęgnowanie lasu na powierzchni 11668,64
w tym:
- pielęgnowanie upraw - 855,09
- pielęgnowanie młodników 1466,34
- trzebieże 9347,21
Selekcja i nasiennictwo
Dział ten ma za zadanie zachowanie najcenniejszych populacji drzew i ich systematyczne odtwarzanie.
Czynności związane z gospodarką nasienną w leśnictwie:
• ocena nasion – ich pochodzenia i walorów genetycznych
• zapewnienie trwałości lasu poprzez bogactwo gatunkowe,
• zapewnienie dostawy nasion na odpowiednim poziomie
• wybór i wykorzystanie najcenniejszych populacji rodzimych gatunków
• eliminowanie udziału gatunków obcych i obcego pochodzenia w tworzeniu nasion drzew i krzewów
• popieranie rodzimych, długowiecznych populacji ukształtowanych w wyniku selekcji
• poszerzanie zasięgu występowania najlepszych populacji, które dobrze dostosowują się do zmieniających się warunków środowiska.
Zachowaniu odrębności cennych rodzimych gatunków lasotwórczych służy podział Polski na regiony nasienne. Nadleśnictwo Olsztyn znajduje się w regionach nasiennych nr 10, 20, 21, 25.
Wyselekcjonowaną bazę nasienną stanowią:
1. Drzewostan wyselekcjonowany -v dojrzały dobrze ukształtowany drzewostan, wybierany jest spośród gospodarczych drzewostanów nasiennych. Jest on wyłączony od wyrębu, a jego głównym zadaniem jest intensywna produkcja nasion. Drzewostan taki można usunąć tylko za zgodą dyrektora generalnego Lasów Państwowych, dopiero wtedy, gdy przestanie spełniać funkcje nasienne. W terenie, drzewostany te są oznakowane się opaskami koloru żółtego o linii ciągłej, dodatkowo drzewa narożne oznakowane są dużą literą „N" tego samego koloru, a na obrzeżach ustawiane są tablice informacyjne. W naszym nadleśnictwie są dwa takie drzewostany sosny zwyczajnej w regionie nasiennym 21 o łącznej powierzchni 31,89 ha.
2. Drzewostany znanego pochodzenia - są to drzewostany wyróżniające się w danym regionie jakością hodowlaną, o pozytywnych cechach, zdrowe. Nasiona zbiera się u gatunków iglastych głównie z drzew ściętych, u gatunków liściastych głównie z ziemi lub drzew stojących do wieku rębności. Użytkowanie rębne odbywa się w latach dobrego lub przynajmniej średniego urodzaju nasion danego gatunku. W miarę usuwania tych drzewostanów wybiera się nowe o podobnych cechach i funkcjach. Ewidencję drzewostanów prowadzą nadleśnictwa i Regionalne Dyrekcje LP. W terenie drzewostany te są oznakowane opaskami koloru żółtego o linii przerywanej. W Nadleśnictwie Olsztyn istnieją drzewostany znanego pochodzenia dla takich gatunków jak: Sosna zwyczajna, Świerk pospolity, Dąb szypułkowy, Brzoza brodawkowata, Olcha czarna, Klon jawor, Jodła pospolita
3. Źródła nasion są to grupy drzew z których pozyskiwany jest materiał sadzeniowy. Nadleśnictwo posiada źródło nasion czereśni ptasiej w regionie nasiennym 20. Liczba drzew tego gatunku wynosi 566, na powierzchni 1,94 ha.
Nadleśnictwo posiada także źródło nasion klonu zwyczajnego – liczba drzew 12 na powierzchni 12,97 ha.
4. Plantacja nasienna
Na plantacji nasiennej rozmieszcza się :
· klony – wegetatywne potomstwo drzew matecznych uzyskiwane poprzez szczepienie, bądź ukorzenianie pędów
· rody – generatywne potomstwo drzew matecznych uzyskiwanego z nasion w odpowiedniej ilości i określonym rozmieszczeniu.
Plantacje takie powinny być izolowane od tego samego gatunku, w celu niedopuszczenia krzyżowania z niepożądanymi pyłkami.
Plantacje nasienne dostarczają nasion, które reprezentują genotypy drzew matecznych, co w efekcie daje potomstwo o ulepszonych cechach dziedzicznych.
Nadleśnictwo Olsztyn posiada plantacje nasienne klonowe w regionie nasiennym 251:
- lipy drobnolistnej z 32 klonów, na której początkowo posadzono 3397 szczepów na pow. 16,05 ha.
- modrzewia europejskiego z 31 klonów, na której początkowo posadzono 2 696 szczepów na pow. 13,60 ha
5. Uprawy pochodne – z nasion wybranych drzewostanów wyselekcjonowanych. Nadleśnictwo założyło bloki upraw pochodnych sosny w czterech leśnictwach, które po osiągnięciu wieku obradzania nasion stanowić będą bazę nasienną.
6. Drzewostan zachowawczy – drzewostan wytypowany do zachowania puli genetycznej
ze względu na jej określone cechy. Ewidencję drzewostanów zachowawczych prowadzi nadleśnictwo, RDLP i DGLP. W naszym nadleśnictwie istnieje taki drzewostan zachowawczy sosny zwyczajnej o powierzchni 61,79 ha.
POJĘCIA ZWIAZANE Z HODOWLĄ LASU
Czyszczenia późne – zabiegi pielęgnacyjne prowadzone w młodych drzewostanach po osiągnięciu przez nie zwarcia.
Mają one na celu rozluźnienie drzewostanu i usuniecie drzew niepożądanych.
Czyszczenia wczesne– zabiegi pielęgnacyjne prowadzone w młodych drzewostanach zwykle przed osiągnięciem przez nie zwarcia. Mają one na celu usuniecie chwastów, drzew wadliwych i regulowanie składu gatunkowego.
DOMIESZKA BIOCENOTYCZNA i PIELĘGNACYJNA – drzewa w drzewostanie rozmieszczone pojedynczo lub w grupach. Ich pierwszorzędnym zadaniem jest spełnianie funkcji innych niż produkcyjne, pozytywnie oddziaływają na warunki środowiska, drzewa drzewostanu głównego (domieszka pielęgnacyjna), zwierzęta (domieszka biocenotyczna).
Melioracje leśne, MAŁA RETENCJA – maja na celu poprawę uwilgotnienia siedlisk leśnych, zahamowanie odpływu wód powierzchniowych, zachowanie różnorodności ekosystemów leśnych oraz ochronę przeciwpożarową lasu.
MONOKULTURA – drzewostan składający się z drzew jednego gatunku. Współcześnie sadzi się drzewostany z udziałami więcej niż jednego gatunku.
Oczyszczanie się drzew – proces naturalny związany z konkurencja w drzewostanie o światło w wyniku którego
zamierają najniżej położone gałęzie, w języku leśników mówimy, że drzewa odrzucają gałęzie najstarszych okółków.
Podkrzesywanie – czynność polegająca na mechanicznym usuwaniu gałęzi najstarszego okółka w celu polepszeniu
jakości surowca drzewnego.
Przebudowa drzewostanu– zmienianie całkowite lub częściowe składu gatunkowego drzewostanu w celu dostosowania go do siedliska.
Rębnia – to metody postępowania zgodnie z którymi stopniowo zastępuje się starsze, dojrzałe, pokolenie drzew innym pokoleniem – młodszym.
Siewka – młode drzewko wyrastające po skiełkowaniu z nasiona.
UPRAWA LEŚNA, NALOT – to pierwsza faza drzewostanu, pochodzącego z odnowienia sztucznego (uprawa) lub odnowienia naturalnego (nalot), do chwili zetknięcia się drzewek koronami czyli do nastąpienia zwarcia.
Wiek RĘBNOŚCI – przeciętnywiek, w którym drzewostan danego gatunku osiąga stan, który kwalifikuje go do wycięcia
czyli wyrębu.
Trzebieże– zabiegi pielęgnacyjne polegają na usuwaniu wyznaczonych drzew z drzewostanu dojrzewającego.
Zrąb – powierzchnia leśna, na której prowadzi się ścinkę drzew.